Sports History
ARCHERY
S Streljaštvo i streličarstvo su u biti jedan sport koji se razvojem vatrenog oružja podelio na dve grane. Osnovni i provnastali sport je streličarstvo, tj. gađanje lukom i strelom. Streličarstvo pripada grupi belih sportova.
Ne može se sa sigurnošću utvrditi kada je tačno izmišljen luk i strela, međuti istoričari se slažu da je pronalazak luka i strele uz pronalazak točka jedan od najbitnijih momenata u razvoju ljudske civilizacije. Zahvaljujući luku i streli čovek je mogao lakše da dođe do hrane, da savlada neprijatelja, itd. Procenjuje se da luk i strela potiču iz kamenog doba koje trajalo skoro milion godina. Dokazi za ove trdnje nalaze se u španskim pećinama na čijim zidovima se nalaze crteži koji prikazuju praistorijske lovce sa lukovima u rukama.
Streličarstvo je svakako jedan od najstarijih sportova. Kroz ceo istorijski period streličarstvo nije bilo samo vojna veština već i sportska. U svim poznatim istorijskim civilizacijama upražnjavala su se takmičenja u veštini gađanja lukom i strelom. Poznato je da je streličarstvo bio jedan od najomiljenijih sportova Egipatskih faraona iz 18 dinastije koja je vladala od 1567. - 1320. god. p.n.e. Dinastija Žou koja je gospodarila Kinom između 1027. - 256. god. p.n.e. organizovala je jedne od prvih zabeleženih turnira na koji se isključivo takmičilo plemstvo. Tokom srednjeg, pa sve do 17 veka, u Evropi su često održavane viteške i riterske igre na dvorovima, na kojim je jedna od osnovnih disciplina bilo streličarstvo. U Engleskoj su se tokom 16 veka održavali masova takmičenja na kojima je učestvovalo i po 3000 strelaca, a koliko su bila popularna ova takmičenja govori nam i to da su pobednici doživljavali veliku slavu kroz istoriju. Ali je pojavom vatrenog oružja streličarstvo skoro potpuno nestalo.
Pronalaskom vatrenog oružja u 17 veku počela su se održavati takmičenja u gađanju vatrenim oružjem, mada postoje dokazi da je prvo takmičenje održano još u 15 veku u Švajcarskoj, sa tadašnjom puškom Arkebuzom. Streljaštvo je kao naslednik streličarstva brzo stekao status takmičarskog sporta u Evropi i konstantno se razvija tokom vekova, a kao moderan sport potpuno se razvio u 19 veku. Popularnost streljaštva dovela je i do osnivanja prve značajnije organizacije na svetskom nivou, Švajcarskog Saveza Puškara (Societe Suisse des Carabiniers) 1824. god. , a zatim i daleko važnijeg Nacionalnog Puškarkog Saveza (National Rifle Association) koje je osnovano u Engleskoj 1859. god. sa zaduženjem za organizovanje takmičenja po striktin pravilima. 1871. god. osnovana je i Nacionalna Streljačka Asocijacija u SAD.
Streljaštvo je jedan od retkih sportova koji se nalazi u programu Olimpijskih Igara, od prvih u Atini (Grčka) 1896. god., pa sve do danas. Na prvim OI se gađalo pištoljem slobodnog izbora na 25 i 50 m., revolverom sa 25 m. i vojničkom puškom na 200 i 300 m. Od tada do danas discipline su više puta menjane i sa početnih tri, danas se došlo do 15 zvaničnih disciplina. 1897. god. u Lionu (Francuska) održano je prvo međunarodno takmičenje na kome su učestvovali takmičari iz Italije, Holandije, Norveške, Švajcarske i Francuske. Ovo takmičenje kasnije je priznato za Prvo Svetsko Prvenstvo. 1907. god. osnovan je Međunarodni Streljački savez (fr. Union Internationale de Tir - UIT, tj. eng. Inetrnational Shooting Union - ISU), koji 1998. god. modifikuje naziv u Međunarodnu Sportsku Strljačku Federaciju (eng. International Shooting Sport Federation) ISSF.
Streličarstvo se vraća na velika vrata na Olimpisjkim Igrama 1900. god. u Parizu (Francuska). Bilo je prisutno i na Olimpijskim Igrama 1904, 1908, i 1920. god. a onda je skinuto sa programa zbog nejedinstvenosti pravila u celom svetu. Temelj modernog streličarstva postavljen je 1931. god. kada je osnovana Međunarodna Streličarska Federacija (fr. Federation Internationale de Tir a l Arc) FITA. Osnivanjem FITA-e uvedena su nova jedinstvena pravila i discipline koje važe u celom svetu. Streličarstvo je ponovo uršteno u program Olimpisjih Igara 1972. god. u Minhenu (Nemačka).
